HỒI KÝ ĐỜI TÔI
Sinh ra đã biết khóc cười
Lớn lên mới biết sự đời thế gian
Cả cuộc đời gian nan vất vả
Đến bây giờ nói cả tấm lòng
Cũng nhờ có đức có tâm
Ơn cha, ơn mẹ, ơn ông, ơn bà
Che chở con cháu trong nhà
Bao nhiêu gian khó vượt qua trưởng thành
Hồi ký từ lúc tuổi xanh
Cũng như để lại bức tranh sau này
Những lời bố viết hôm nay
Để cho con cháu mai này đừng quên
Mồ côi cha từ năm lên bốn
Mấy mẹ con khốn đốn nuôi nhau
Mẹ sản hậu ốm đau liên tục
Tôi chưa và, tự xúc được ăn
Chú em út mới năm tháng tuổi
Anh trai tôi dắt nổi con bò
Mẹ liệt giường nằm co mẹ nói
Về cậu nhờ đỡ đói các con
Gạo trong nhà không còn một bát
Nhà tranh tre dột nát tứ tung
Mẹ tôi năm rưng rưng than khóc
Chồng giặc càn bắt cóc đi đâu
Nhà còn mấy thửa ruộng sâu
Nắng lên thì hạn, mừa rầu chắt lieu
Cơn sốt rét liêu xiêu tưởng chết
Mẹ liệt giường hết biết đến con
Riêng cô ruột vẫn còn sức khỏe
Chị yên tâm em sẽ giúp cho
Một mình cày cấy phân do
Ngày thì đồng ruộng tối lo việc nhà
Say lúa giã gạo cũng bà
Nấu cơm, nấu cám đều là cô tôi
Tuy khác bố nhưng đời rất khá
Nuôi chị dâu, nuôi cả con anh
Chị khỏe các cháu trưởng thành
Đến lúc này người anh đi học
Tôi yếu gày, người còn còi cọc
Vẫn ở nhà ngồi khóc chờ cơm
Chú em út vẫn hờn dỗi mẹ
Cô lấy chồng sẽ gặp khó khăn
Lúc đầu mẹ cũng bâng khuâng
Cô tôi bảo chị cứ yên tâm lo gì
Về chồng ngủ, sáng thì dậy sớm
Về nấu cơm nấu cám băm rau
Ruộng khô cạn một khau tự múc
Cọc một bên một sức kéo lên
Hết ao dài lại đến ao trên
Mình cô tát một bên là cọc
Bao nhiêu ngày gian nan khó nhọc
Đến bây giờ nhìn thóc đủ ăn
Mẹ tôi không lăn tăn suy tính
Công cô tối quyết định chia cho
Nào ruộng, nào bãi, nào bò
Mẹ tôi cũng chia cho đầy đủ
Về mùa đông anh em tôi ngủ
Trong ổ rơm sát cạnh chuồng bò
Mảnh chăn mỏng thằng co, thằng duỗi
Ngủ không màn ruồi muỗi như ong
Ngán cho cái cảnh mùa đông
Áo ấm không có lạnh trong rét ngoài
Đi chăn bò hàng ngày phải khoác
Bảo tải đay đỡ rét run người
Tuy khổ thế, vẫn cười vẫn nghịch
Áo quần anh mặc rồi chật ních
Thải cho em vẫn thích vẫn vui
Đến em út thì rách tả tơi
Ngồi ngẫm lại thấy tôi thân khổ
Mẹ yếu gầy lại không có bố
Anh em không đi ở là may
Kinh tế ăn hàng ngày túng thiếu
Chú em tôi bé người năng khiếu
Sáng học chiều câu rất điệu rất sành
Ngồi trên mảnh mom gềnh Từ Khảo
Câu được về rán chảo kho tương
Tôi đi học trên trường Đồng Mới
(nhà ông Đài đồng mới)
Thầy dạy cho vươn tới tương lai
Thầy khen em có biệt tài
Thầy bảo em rồi mai rất khá
Đời của em có cả cơ ngơi
Hòa bình đã lập lại rồi (1954)
Mẹo bảo học tiếp cho đời tương lai
Thầy cô trên bục giảng bài
Giảng đến đâu em tỏ tai sáng dạ
Cô giảng gì em đã hiểu ngay
Học rất giỏi hát rất hay
Vì nhà hoàn cảnh theo thầy bốn năm
Cấp hai trường không nằm trong xã
Tất cả lên Khoát Dã – Kép Ba
Đi bộ nhà lại ở xa
Từ trường học về tới nhà mười cây
Thôi đành học đến đây xin nghỉ
Lớn lên rồi chẳng biết làm chi
Năm sáu mươi xin đi đo đạc
Ngày đầu tiên thoát ly công tác
Anh trai sang vay bác năm đồng (bác Ước)
Bộ quần ao gấp trong túi sợi
Bạn Miễn tôi đứng đợi ngoài đường
Mày đi cậu mợ mày thương
Cho được chín chục lên đường yên tâm
Tôi thấy mình tủi thân khổ quá
Nghĩ đời mình biết bao giờ khá
Sang cậu cậu chả có gì
Cậu có màn cũ đem đi mà dùng
Hai đứa mình cùng chung cảnh ngộ
Sáng hôn sau đi bộ đến cầu Cài
Rồi chia hai mỗi người một ngả
Tôi trại Mới, Gia Bình đi cả
Về trại Ngò thuộc xã Đông Hưu
Đi mia phát tuyến cắm tiêu
Đo xong lại gổng nồi niêu lên đường
Từ Đồng Nhân đến trường dân tộc
Đến Na Xa, Ngao Thượng Đoan Hôm
Ở lâu nhất Đồng Vương Mỏ Trạng
Rồi đến ở một tháng Cầu Gồ
Vác mia đo vẽ bản đồ
Còn hai tháng nữa thì chờ đón xuân
Bạn bè về quây quần rất quý
Có nồi đông chuẩn bị cúng cha
Anh tôi đã múc ra chiêu đãi
Chị dâu tôi lải nhải càu nhàu
Luộc chân giò chị dâu ngồi chặt
Anh bực mình đá phắt ra sân
Năm sáu hai một lần về phép
Chị dâu tôi đang quyét dưới sân
Tôi vào buồng lục quần tìm tất
Tưởng tôi ăn vụng mật chạy vào
Lấy lạt mạ treo cao cho chắc
Tôi giận thầm còn nhắc đến giờ
Về quê tôi thật không ngờ
Không cha, không mẹ, bao giờ thành thân
Có một lần tôi lên xóm Quán
Gặp cô em đứng tán hơi lâu
Ai ngờ cá đã cắn câu
Hai người tâm sự cùng nhau hẹn hò
Hai chị đứng gác cho nói chuyện (chị Hiệp, chị Phú)
Hai đứa mình tình nguyện yêu nhau
Mẹ cô biết trước sau và chửi
Máy lấy nó quanh năm rừng củi
Tôi biên thư theo đuổi một năm
Mẹ cô quyết khăng khăng từ chối
Tôi nghĩ mình còn đang trẻ tuổi
Tôi viết thư ngắn ngủi chia tay
Thơ viết rằng
“Sông thương nước chảy lững lờ
Em ơi có biết anh chờ đợi ai
Mùi thơm thoang thoảng hoa nhài
Em ơi có nhớ tới ai nặng tình
Gió đưa sóng gợn rung rinh
Vì em nên phải nặng tình nhớ thương
Cách nhau có một đoạn đường
Nhớ nhau gửi cả tình thương suốt đời
Trên sông nước chảy chơi vơi
Thuyền anh đã ghé đến nơi đợi mình
Đôi ta chung sức, chung tình
Chung chăn, chung chiếu cô mình nghĩ sao
Hay còn sắc bậc làm cao
Hay là đã có chốn nào hơn đây
Em ơi anh hỏi thực này
Yêu nhau thì nói anh hay đôi lời
Đừng như nước chảy bèo trôi
Đừng như con bướm đậu rồi lại bay
Anh yêu em từ nay chấm hết
Đến bao giờ mới kết duyên cho
Thiếu ăn đã có người lo
Tôi đây thiếu cả “phúc” ai cho, ai màng
Tôi trách bà mẹ cô nàng
Nhìn vàng mà chẳng biết vàng hay thau
Tình yêu ta gặp khổ đau
Tình bạn ta giữ trước sau đi về
Về gặp em nhà kề gần ngõ
Tôi tỏ tình thư ngỏ lời xem
Anh muốn em rể chị Tuyên
Riêng em đồng ý còn khuyên sợ già
Trâu ta ăn cỏ đồng ta
Tuy là cỏ cụt nhưng là cỏ thơm
Mọi người chê em hơn một
Đã yêu nhau đều tốt cho qua
Đã sinh ra kiếp đàn bà
Hơn dăm ba tuổi cũng là đàn em
Anh khuyên em dù hơn dù kém
Lấy nhau rồi đừng kén đừng chê
Em xin đi học lấy nghề
Cơ khí lâm nghiệp Liễn Khê Việt Trì
Mười tám tháng dễ gì gặp mặt
Em biên thư nói thật với tôi
Cơ khí bẩn lắm anh ơi
Quanh năm dầu mỡ, chẳng người nào thương
Nằm đất với cô hàng hương
Còn hơn nằng giường với cô thợ tiện
Anh thương em đừng viện lý do
Em đâu có dám quanh co bao giờ
Đi đâu tôi cũng làm thơ
Những ngày chủ nhật những giờ giải lao
Ra trường em ở chỗ nào
Có khí sơ tán đi vào Sương Lâm
Công tác gần được một năm
Lại đi học kiểm lâm Vĩnh Phú
Tôi đo đạc quanh năm rừng rú
Điểm những năm nghề cũ đời tôi
Ngày đầu chuyển đến sông Bôi
Đo vẽ xong tôi chép mấy lời
Đến sông Bôi núi đồi đẹp quá
Lớp lớp xây thành núi đá phủ mây lam
Cà phê xanh thẳng tắp bạt ngàn
Tô sức sống với sông dài uốn khúc
Tôi người bạn những con người trắc đạc
Cánh chim rừng lượn khắp đó đây
Bạn của đèo cao gai góc cỏ cây
Cũng là bạn của rừng xanh đất đỏ
Sông Bôi hỡi quê hương ta đó
Đồng Bột, Tung Xê, A1 núi chùa
Bốn tháng trời dãi nắng dầm mưa
Đất Lạc Thủy đắm mồ hôi người trắc đạc
Nắng cháy trưa hè, đèo cao vang tiếng hát
Mây trắng sườn non quện bóng ô
Mỗi mòng thử thách chàng kế toán
Vắt sên quện máu bạn đi mia
Núi đá vọng lời anh trưởng máy
Leo núi Đồng Khuông, lội bùn xóm Cáy
Vượt dốc Bòng Bong về với Ba Sao
Núi cốc then rùa, năm trăm lẻ sáu đã cao
Nhưng vẫn thấp thua người trắc đạc
Sôi Bôi hỡi bốn tháng trời công tác
Nay xa, xin gửi lại một lời chào
Bốn tháng vất vả gian lao
Hoàn thành nhiệm vụ chuyển vào khu tư
Nông trường thống nhất cao su
Phúc Do, Cẩm Thủy, Vẫn Du, Thạch Thành
Sáu năm trời chiến tranh đánh phá
Phép hàng năm không quá mười ngày
Từ khi vợ học đến nay
Nhà trường sơ tán giờ này ở đâu
Vợ tối nói những câu khó hiểu
Biên thư không địa chỉ cho hay
Là người chồng hàng ngày chịu cảnh
Không cửa nhà xa mảnh tình riêng
Đang ở độ tuổi thanh niên
Mà sao gặp cảnh tình duyên thế này
Có anh mách bảo cho hay
Đạp xe nửa buổi một ngày đến nơi
Ở nơi rừng núi xa xôi
Cầu Hai Vĩnh Phú là nơi học nghề
Anh ơi em nói anh nghe
Anh nên nghỉ tạm hè này qua đêm
Đêm nằm suy nghĩ liên miên
Hôm sau trường xếp phòng bên vẫn còn
Đêm nằm tâm sự nỉ non
Rằng em số chẳng có con
Em đi xem bói không còn nhụy hoa
Em trồng bầu, bầu không ra quả
Em trồng mướp, mướp chẳng ra hoa
Em trồng cà, cà không ra nụ
Em không con phụng sự cho anh
Tôi nằm nước mắt vòng quanh
Đời tôi khổ thế thôi đành số phận
Anh em trai ở ngoài mặt trận
Chị dâu thì táng tận lương tâm
Chồng đánh Mỹ, vợ làm đĩ tiếng ầm cả xã
Bà ngoại sang tức vả vào mồm
Mụ ta nóng mặt ngoa ngôn
“Bà hơn con chó sớm hôm lên chùa”
Tôi về tôi khóc như mưa
Chị thế vợ vậy con thưa với bà
Người ta có mẹ có cha
Có anh có chị cửa nhà ấm êm
Tôi ngồi tôi thức thâu đêm
Ghi trang nhất ký không quên chuyện đời
Viết về sự thật vợ tôi
Sông sâu đo được lòng người khó đo
Thôi chia tay để cho xong chuyện
Để mai rồi chứng kiến hồi sau
Ở đời cửa miệng có câu
“Lòng người ai hiểu nông sâu thế nào?”
Tình yêu hai chữ ngọt ngào
Đã không yêu nữa thì chào bái bai
Sáu năm đeo đuổi rẳng dai
Vợ tôi đã quyết một hai ra tòa
Ruộng ai người ấy đắp bờ
Duyên ai ấy gặp đừng chờ uổng công
Duyên em, em đã lấy chồng
Còn tôi chua xót, trong lòng phải nghe
Người ta chua sấu, chua me
Tôi đây chua cả nồi chè đã thiu
Nghĩ đời đã bị mắc mưu
Sáu năm chờ đợi chắt chiu hết rồi
Tôi hy vọng cuộc đời tôi khá
Tạo cho vợ học cả thời gian
Nay mai trở lại cơ quan
Vợ chồng sẽ có một gian nhà lầu
Bây giờ tôi biết về đâu
Đêm nằm tôi nghĩ những câu của nàng
Bây giờ em đã sang ngang
Còn anh đã có thiếp chàng ở đâu
Ngoái cổ nói lại mấy câu
Về Thái Bình bắc nhịp cầu
Nói thật với bạn tình đầu đã tan
Em nghe nói anh than thương quá
Mẹ em thương, hứa gả cho anh
Khi nào chấm dứt chiến tranh
Đưa đi đâu là tùy anh chị
Thưa với mẹ con xin nhất trí
Ở khi nào mẹ có con dâu
Hòa Bình hơn một năm sau
Sinh thêm cháu nữa ngược tàu về quê
Mua căn nhà bốn bề dột nát
Phải sắm từ cái bát ăn cơm
Vợ tôi vất vả sớm hôm
Con nhớ bà ngoại cứ luôn khóc hoài
Cơm trong nồi quá nửa phần khoai
Anh em có chẳng ai cho gạo
Lấy vài hạt gọi là nấu cháo
Chị dâu còn lếu láo nói rằng
Ngữ ấy có ăn bám chồng
Chỉ quanh quẩn ở trong nhà trẻ
Ra ngoài đường còn kể rêu rao
Mấy bà đi chợ chêm vào
Ở trong xóm có cô nào yếu vậy
Các bà thử nhìn vào sẽ thấy
Đó em dâu ông Bẩy chứ ai
Người gầy như dải dây khoai
Đi không lướt cỏ ra ngoài mần chi
Kinh tế chị nhất nhì trong xóm
Tráng cả thau bánh cuốn đãi người
Khoe khắp xóm, cười cười nói nói
Ngon ngon là, nó đói mặt thây
Mẹ một miếng, con một miếng ăn đầy cổ họng
Con em chồng đứng ngậm ngón tay
Vợ thương con vừa cay, vừa tủi
Phải cam lòng an ủi cho qua
Những ngày giỗ tết chia quà
Cho hàng xóm, cháu nhà làm ngơ
Em con cậu nhìn, cô ngượng quá (cô Lương)
Cắn của con, chia cả con tôi
Lấy chồng xa ở nơi đất khách
Chồng đi xa một nách hai con
Phải gắng gượng để còn dạy dỗ
Con xa bố tủi khổ con ơi
Người ta hạnh phúc có đôi
Tôi đây hạnh phúc đơn côi một mình
Chị dâu còn nói linh tinh
Lấy chồng đất khách nghĩ mình tủi thân
Chồng đi xa phân vân đủ chuyện
Giành giụm tem tiết kiệm về mua (tem gạo)
Cuối năm thu hoạch vụ mùa
Được hai phi thóc thì vừa đủ ăn
Vợ tằn tiện quanh năm khoai sắn
Để sắm dần đồ đạc bên trong
Về quê mới được bốn năm
Đã cất xong chín gian nhà ngói
Vợ tôi khổ cực kỳ phải nói
Một mình lo mua ngói đóng cay
Anh con bác hàng ngày rất tốt (Anh Kinh con Bá Nhung)
Giúp em dâu có một không hai
Đóng cay trời đổ mưa hoài
Chặt từng tàu chuối che ngoài khỏi tan
Nắng mưa anh chẳng phàn nàn
Chú em đi vắng anh càng phải lo
Cụ Lưu tốt bụng giúp cho
Tiêu chuẩn liệt sỹ ngói lo mua về
Thời bao cấp nhà quê cực khổ
Năm tám mốt như người trúng số
Hợp tác xã bán gỗ làm nhà
Mười cột và năm cây đà
Anh em trong đội xóm nhà phản đối
Báo chính quyền định lội xuống ao
Bảy gỗ lên để kiểm xem sao
Nghi dưới ao có nhiều gỗ lận
Vợ ở nhà vừa giận vừa lo
Bác Hiền xuống bảo hết cho
Cô cứ yên trí, đừng lo sợ gì
Ở công ty tôi thì chạy gạch
Bán lấy tiền chênh lệch về lo
Cụ Lưu xuống tính cho mọi chỗ
Ngủ gốc bòng soạn gỗ vừa trông
Chín gian nhà ngói cất xong
Bốn hai ngày ấy chẳng công cán gì (15/7-27/8/1981)
Các con phải nhớ phải ghi
Một miếng khi đói bằng khi cả nồi
Cụ giúp đỡ vợ tôi mọi việc
Hỏng cày bừa cụ biết sửa cho
Thường xuyên cụ xuống chăm lo
Nhà cửa dột nát chuồng bò, chuồng heo
Lo như bố đẻ kính yêu
Các con phải nhớ những điều từ đây
Ăn quả nhờ người trồng cây
Ăn gạo nhớ kẻ đâm say giần sàng
Vợ con về cả làng đều thấy
Đứa con đầu ngày ấy lên ba
Đứa ba tháng oa oa nằm khóc
Bao gian lao khó nhọc qua rồi
Vợ chồng tạm được thảnh thơi
Em đẻ đứa nữa anh ơi bằng lòng
Em lên trạm xá tháo vòng
Cho em thỏa mãn trong lòng bấy nay
Được con trai càng hay càng tốt
Ước đẻ luôn được một cún con
Số tôi số thật là son
Nhà nước kế hoạch, chỉ còn đẻ hai
Vợ chồng tôi một gái hai trai
Rất tự hào hiếm ai được thế
Ruộng hợp tác đến ngày giải thể
Chia cá nhân cho dễ khoán mười
Chuyện vợ tôi dở cười, dở khóc
Việc cày bừa khó nhọc đàn ông
Gái Thái Bình gia công đi cấy
Việc cày bừa biết đấy là đâu
Buổi cày đầu đem trâu đi thử
Đệm nông sâu biết cữ nào đâu
Lắp đệm ngược trâu cong cổ kéo
Bác Ao thương, bác khéo chỉ cho
Một mình cày cấy phân gio
Vất vả nhất là lo lấy nước
Ruộng phân chia không gần mương được
Phải thức đêm lấy nước cấy xuân
Có đứa chửi cái quân thiên hạ
Mày đành hanh mày xả ruộng ông
Tủi thân tôi người chồng đi vắng
Một mình lo một nắng hai sương
Trời có mắt rủ thương con trẻ
Ngày qua ngày, con khỏe con ngoan
Chồng đi xa lo toan đủ chuyện
Lo trong nhà phương tiện để dùng
Sắm xoong nồi, sắm thùng gánh nước
Sắm chiếc nồi nấu được mười cân
Cả xóm mượn luộc bánh chưng
Để đón xuân vui ba ngày tết
Ngày đám thứ ăn mừng mượn hết
Sắm chiếc đài cắt xét để nghe
Rút hết tiền để sắm xe ga
Nó chính hiệu là ba véc ta
Sắm đồ sang kê đặt trong nhà
Tủ chè bành tượng thảm ga
Sắm giường bô đét kê nhà một đôi
Kinh tế vét sạch cả rồi
Xin về xí nghiệp hết thời làm ăn
Bí thư đi họp quanh năm
Đồng lương vỏn vẹn một trăm ăn gì
Con gái lớn dạy thì mười sáu
Mẹ mong con có cháu để bồng
Mười sáu đã ép gả chồng
Bố thương mẹ buộc lòng bố gả
Về làm dâu bé người khổ quá
Chồng đi về hành hạ con tôi
Nhận thư con bố rơi nước mắt
Biên thư về bố bắt ra đi
Năm chín mươi công ty hóa giá
Mua căn nhà hết khá nhiều ngân
Phải chạy gấp một lần một lúc
Bốn triệu đồng hết sức khó khăn
Ngồi suy nghĩ rất căng đầu óc
Nhìn trong nhà phi thóc đã vơi
Những người nợ, chây lười không có
Trông lên chẳng ngó được ai
Đòi chú em út được vài chiếc khâu
Thấy đứa cháu nghe đâu bán lợn
Chú chạy sang định mượn cuối năm
Cháu con anh băn khoăn suy tính
Cháu giành tiền còn định mua trâu
Chú mượn tạm cho đâu mà sợ
Lấy lý do là vợ không nghe
Về bán lợn, bán xe cóp nhặt
Mượn thím Nhung tiền mặt một trăm
Về quê được mười bốn năm
Nhà cửa kiến thiết từ trong ra ngoài
Nhìn lên chẳng dám sánh vai
Nhìn xuống các bạn chẳng ai dám bì
Năm chín hai công ty gọi lại
Xây dựng giờ ở mãi trong nam
Anh tình nguyện cơ quan sẽ nhận
Tôi xin đi kiên nhẫn đến giờ
Cơ chế mới không ngờ được khá
Đưa vợ con ra cả thủ đô
Ở quê để lại dinh cơ
Cậu con trai trưởng cúng thờ tổ tiên
Vợ chồng tính chuyện xây thêm
Đầu năm rồi tầng trên xây tiếp (2004)
Thêm lầu ba cho tiện chia bôi
Dù trai dù gái thế thôi
Con nào cũng có cơ ngơi riêng nhà
Bố mẹ nay tuổi đã già
Một vài năm nữa về nhà nghỉ ngơi
Bố mẹ vất vả lắm rồi
Xa nhau từ thủa tuổi đời thanh xuân
Nay bố đã gầy bảy chục
Mong các con giúp sức lẫn nhau
Sống phải có trước có sau
Như bố với mẹ thương nhau đến giờ
Từ khi chưa có cơ đồ
Chỉ mong chỉ ước bao giờ có con
Tới nay đầy đủ vuông tròn
Bao ngày kỷ niệm vẫn còn nhớ dai
Mẹ con vẫn nhắc bố hoài
Cưới em chẳng có nhà trai
Được một quần phíp, hai đồng hai đỏ lòe
Thương yêu chồng nói vợ nghe
Ai mà trêu trọc chàng che đỡ nàng
Đàn ông thương vợ thì sang
Đàn ông quân tử là hàng trượng phu
Đàn ông đánh vợ là ngu
Vừa tốn tiền thuốc đi tù như chơi
Bố dạy bảo đến nơi đến chốn
Lấy nhau rồi em ốm anh chăm
Sợ nhà phúc mỏng phận manh
Lại đi rước phải yêu tinh về nhà
Bố đã chứng kiến cảnh bà
Con dâu quái ác cửa nhà tiêu tan
Nói như vậy gian nan tại số
Bố tin rằng đời bố các con
Vận may số đến rất son
Trai có gái có cháu con trưởng thành
Đời bằng chị bằng anh là tốt
Thấy bạn tôi có một không hai (bạn Miễn)
Khổ này do lỗi tại ai
Bỏ năm con dại đi ngoài lang thang
Có phải là số không chàng
Cuối đời tôi thấy bạn càng gian truân
Nghĩ đến bạn cực thân tại số
Hai đứa mình cùng cảnh bố chết non
Mẹ tôi một nách ba con
Mẹ bạn năm đứa vẫn còn bước hai
Tử vi nói số không sai
Trán hói móng ngựa một hai rất nghèo
Bây giờ tuổi đã xế chiều
Làm sao gượng được những điều ước mơ
Giờ ngồi ghi một tập thơ
Để cho con cháu bây giờ mai sau
Chị trên em dưới thương nhau
Đừng có giành giật đứa giầu, đứa sang
Bố mẹ chia rất rõ ràng
Không giầu, không khá sàn sàn ngang nhau
Tạo cho con cháu mai sau
Chị em trên dưới thương nhau suốt đời
Dâu với rể là người bố mẹ
Tuy không sinh, không đẻ con ra
Có cưới, có hỏi, mẹ cha đưa về
Giấy rách phải giữ lấy lề
Đừng có ganh ghét nhiêu khê làm gì
Dâu làm chi, rể làm chi
Miễn là có nghĩa, có nghì thì thôi
Phòng khi bố mẹ qua đời
Phải ghi, phải nhớ những lời mẹ cha
Chị em trên dưới thuận hòa
Hàng năm xum họp một nhà đông vui
Mong các con đời đời hạnh phúc
Bố ngồi bố thức bao đêm
Ghi trang hồi ký ở trên sổ này
Bố viết trọn bảy mươi ngày
Nói lên tất cả lời này khó quên
Những lời nói ở trên là thật
Mong các con đừng mất lòng tin
Các con cháu giữ gìn hạnh phúc
Con nào có đức làm quan
Con nào có chí có gan làm giầu
***
Kể chuyện mẹ từ đầu một chút
Mồ côi cha từ lúc lên hai
Bà năm con biết dựa vào ai
Vài hạt gạo, sắn khoai không có
Nuôi năm con chẳng ngó nhờ ai
Những ngày làm ruộng đói dài
Ngày đi cuốc, tối vài hớp cháo
Năm cải cách có người tố cáo
Lý trưởng Tề nói láo, nói không
Quy cho vào diện phú nông
Trưng thu bằng hết nhà không còn gì
Sân bà nội tức thì dỡ gạch
Bán lấy tiền tiêu sạch của con
Đến nước này chỉ còn đi ở
Cho các con ở đợ khắp nơi
Dì Bống đón em tôi về ở
Hàng ngày đi cắt cỏ hái rau
Dì mắng lời lẽ rất đau
Chỉ vì sợ ao sâu có đỉa
Xuống vớt bèo lội tỉa nhánh khoai
Nhớ mẹ quá một hay chạy trốn
Mẹ lại đưa bác Thống Thanh Sơn
Ở cho nhà chủ không con
Chăn trâu hái củi sớm hôm trên đồi
Từ năm lên chín lên mười
Đến năm mười bốn, mẹ tôi đón về
Bây giờ không phải ở thuê
Đi làm hợp tác nhà quê một thời
Nông trường Yên Thế tuyển người
Mười sáu tuổi lại rời quê hương
Trồng cam, trồng quýt, nông trường
Trồng chanh, cắt cỏ, dọn vườn, chăm cây
Nhiều anh đã đến đây để tán
Đặt vấn đề làm bạn trăm năm
Nhưng em đã một lòng từ chối
Vì em còn một nỗi mẹ già
Bốn năm trời xa nhà như thế
Thương mẹ già không thể ở lâu
Anh bộ đội, chị dâu chưa có
Xin về làm đội phó hai hai
Đắp đê gánh đất chai vai
Anh về anh gặp một hai đời chờ
Anh đi theo đuổi lời thơ
Mẹ không biết đã dạm cho trai làng
Từ khi con biết được chàng
Tình càng thắm thía, dạ càng ngẩn ngơ
Ngày ngày nghĩ vẩn vơ đầu óc
Thương thầm anh ngồi khóc suốt đêm
Đêm nằm mơ nói liên miên
Con yêu anh ấy ngày đêm nhớ hoài
Buồn vui góp nhặt giông dài
Chép thành ca khúc được vài ngày xuân
Tử vi nói có phần nhân quả
Sách số ghi có trả có vay
Giờ chứng minh ai hay, ai tốt
Ai là người vừa dốt, vừa ngu
Chê tôm ăn cá lù đù
Chể thằng ỏng bụng, lấy thằng gù lưng
Được đi học, tự xưng mình giỏi
Các chị khuyên, mẹ nói không nghe
Ham tiền, địa vị, ham xe, ham nhà
Chê thằng không mẹ, không cha
Lang thang đây đó cửa nhà thì không
Sáu năm trời đã cùng chung sống
Vẫn còn mơ, còn mộng cao sang
Chê thằng bằng cấp không ngang
Bây giờ đo được đáy nàng nông sâu
Cũng như phần kết đoạn đầu
Sông sâu đo được, người đâu dễ dò
Nói như vậy ai đo chi nữa
Mong cháu con đứng giữa đời thường
Phải yêu, phải quý, phải thương
Điều gì không phải thì nhường nhịn nhau
Mong chị em trước sau như một
Đều cầu mong điều tốt cho nhau
Chúng ta còn sống mấy đâu
Vĩnh biệt trần thế còn đưa nhau ra đồng
Giờ ngồi ghi sổ tính công
Vợ chồng phải chịu ơn ông ơn bà
Thứ nhất cô ruột trong nhà
Anh Kinh con bác, ba là bố nuôi
Đã lo cho vợ chồng tôi
Tạo cho con cháu nên người hôm nay
Ba con đã đến ngày khôn lớn
Hai con đầu có chốn, có nơi
Đứa Hà Nội cơ ngơi có việc
Đứa ở nhà cũng biết tự lo
Hội đồng tín nhiệm bầu cho
Chức xã đội trưởng sớm lo việc làng
Bước đầu sẽ gặp gian nan
Con phải gắng sức mới làm thành công
Con trai út cũng không quản khó
Học siêng năng lại có biệt tài
Hát rất hay làm bài cũng khá
Bố mẹ mong tất cả các con
Phấn đấu lấy tấm bằng son
Nay mai bố mẹ nhờ các con rất nhiều
Con trai út học điều lệ Đảng
Phấn đấu cùng xứng đáng với cha
Nay mai sum họp một nhà
Ba bố con ta thành là chi bộ
Anh em về những ngày tết giỗ
Sẽ trở thành Đảng bộ tương lai
Đó là câu truyện dài dài
Con cháu phát triển nay mai rất nhiều
Mồ mả nội ngoại kính yêu
Ban phát bổng lộc cho nhiều cháu con
Cháu con trách nhiệm làm tròn
Xây mồ đắp nấm, cháu con được nhờ
Các con nhớ lập bàn thờ
Ngày rằm mùng một khấn thờ tổ tiên
Ngày giỗ, ngày tết, tất niên
Bên nội, bên ngoại, chớ quên thổ thần
Một là tạ lễ thành tâm
Hai là có chí cố công mới thành
Muốn cho cuộc sống nên danh
Đức năng thắng số mới thành người ngoan
Ngoài sáu mươi gian nan vất vả
Giờ ngẫm lại thành quả đời tôi
Cuộc sống thiếu đủ đã rồi
Mong cho con cháu đời đời ấm no
Còn một cậu út phải lo
Tốt nghiệp đại học lo cho việc làm
Lúc này mới thật rảnh rang
Bố mẹ mới hưởng an nhàn từ đây
Bao năm vun vén trồng cây
Đã cho trái ngọt từ đây đến già
Bố mẹ xum họp một nhà
Cháu con hạnh phúc cả nhà đông vui
